چرا در ایران پژوهش به رشد صنعت کمک نمی‌کند؟

چرا در ایران پژوهش به رشد صنعت کمک نمی کند؟

تحلیل

در اقتصادهای پیشرفته و کشورهای صادرات محور، بیشترین سهم تامین مالی پژوهش ها، مربوط به شرکت ها و بنگاه های صنعتی است و بیشترین سهم پژوهش ها را نیز پژوهش های تجربی و بعد از آن پژوهش های کاربردی تشکیل می دهد.

به عنوان مثال، در کره جنوبی از مجموع 73 میلیارد دلار هزینه های پژوهشی سالانه، 78 درصد توسط شرکت ها، 11 درصد توسط دولت، 9 درصد توسط دانشگاه ها و 2 درصد توسط موسسات غیرانتفاعی تامین مالی شده است. در کشور ژاپن، از مجموع 170 میلیارد دلار هزینه های پژوهشی سالانه، 78 درصد توسط شرکت ها، 8 درصد توسط دولت، 13 درصد توسط دانشگاه ها و 1 درصد توسط موسسات غیرانتفاعی خصوصی تامین مالی شده است.

واقعیت آن است که در اقتصادهای رقابتی، شرکت ها و بنگاه های صنعتی برای بقای خود نیازمند نوآوری و افزایش کیفیت محصولات خود هستند. چنین نیازی به گسترش بازار و صادرات محصول، شرکت های بزرگ را ناچار به نوآوری و سرمایه گذاری های کلان در تحقیق و توسعه می نماید.

در اقتصادهای رقابتی و کشورهای صادرات محور، نوآوری و سرمایه گذاری در پژوهش های توسعه ای و کاربردی، عامل افزایش توان رقابت پذیری بنگاه ها و ضامن بقای بنگاه های اقتصادی است و در نهایت رشد اقتصادی آن کشورها کاملا وابسته به این گونه پژوهش ها است. به بیان دیگر، پژوهش های توسعه ای و کاربردی در رشد اقتصادی و عملکرد اقتصاد آن کشورها، نقشی کاملا حیاتی ایفا می کند.

در ایران، تامین مالی هزینه های پژوهشی ساختاری کاملا متفاوت دارد. براساس آمارهای یونسکو، از مجموع هزینه های پژوهشی در ایران، 56 درصد توسط دولت، 33 درصد توسط دانشگاه ها و 11 درصد توسط شرکت ها تامین مالی می شود.

در ایران، تقاضا برای پژوهش های توسعه ای و کاربردی از جانب شرکت ها و بنگاه های صنعتی بسیار ناچیز است. این مسئله عمدتا ناشی از انگیزه پایین شرکت ها و بنگاه های ایرانی برای نوآوری است.

در حوزه صنعت، عواملی مانند بازارهای انحصاری و موانع تجاری و همچنین اتکای بنگاه های اقتصادی به رانت ها و حمایت های مستقیم دولتی، شرکت های داخلی را از رقابت بی نیاز کرده و انگیزه سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه توسط شرکت ها را کاهش داده است. همین مسئله، اثرگذاری پژوهشهای کاربردی و توسعه ای را بر رشد صنعت در ایران کاهش داده است.

منبع: مجله تجارت فردا شماره ۲۵۰

کانال تلگرامی عشق پول،دنیای تجارت کلیک کنید